Μιας και φέτος είναι επετειακό έτος για την Ελλάδα να σας πάω 40 χρόνια πίσω στο χρόνο και στο γνωστό μας τόπο – την Βουλγαρία. Το 1981, ήταν επετειακό έτος για το κράτος, για το κόμμα και για τον αρχηγό τους.  

Καταρχάς συμπληρώνονταν 1 300 χρόνια από τότε που σύμφωνα με δύο Βυζαντινούς χρονογράφους – τον Θεοφάνη τον Ομολογητή και τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Νικηφόρο Α΄, ο Χαν Ασπαρούχ, ο τρίτος γιος του Κουμπράτ, πέρασε το Δούναβη, κατέλαβε τη ΒΑ Βαλκανική και υπέγραψε συμφωνία ειρήνης, το 681, με την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Βυζαντινή Αυτοκρατορία). Το γεγονός της συμφωνίας ειρήνης του 681, η βουλγάρικη ιστοριογραφία, το ερμηνεύει ως αρχή της βουλγάρικης κρατικής ύπαρξης, ως ιδρυτική της πράξη.

• Πριν 40 χρόνια λοιπόν στα πλαίσια των εορτασμών για τα «1300 години България» διοργανώθηκαν εκθέσεις, συνέδρια, «Ημέρες Βουλγαρίας», σε πολλά μέρη του κόσμου:  Παρίσι, Βιέννη, Βουδαπέστη, Κοπεγχάγη, Αμβούργο, Έσσεν, Πίτσμπεργκ, Τορόντο, Νέο Δελχί, Πόλη του Μεξικού.
• Στις 31 Μαρτίου έγιναν τα εγκαίνια του «Народен дворец на културата „София“». Αν και ήταν έτοιμη μόνο η Зала 1 (3380 θέσεις) και ο περιβάλλων χώρος, τελικά έγιναν τα εγκαίνια για να στεγαστεί το 12^ο Συνέδριο του БКП (31 Μαρτίου – 4 Απριλίου). Τα υπόλοιπα τμήματα του συγκροτήματος θα ολοκληρωθούν στις 20 Οκτώβρη, με την ομιλία το Живков: „Слово за България“. Την ίδια μέρα έγινα και τα αποκαλυπτήρια του μνημείου «1300 години България». Μετά το θάνατο της Людмила Живкова, (βλ. παρακάτω), το НДК, από τις 3 Ιουλίου 1982 μετονομάζεται σε «Народен дворец на културата „Людмила Живкова“», και από το 1990 σε Национален дворец на културата.
• Στις 4 Μαϊου γίνεται η πρεμιέρα της τριλογίας «Мера според мера» σε σκηνοθεσία Георги Дюлгеров, και σενάριο Руси Чанев, Георги Дюлгеров.
• Στις 22 Σεπτεμβρίου στη Σόφια έγιναν τα αποκαλυπτήρια του νέου Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη.
• Στις 16 Οκτωβρίου με διάταγμα του Κρατικού Συμβουλίου (Указ № 2190/обн. 20.10.1981 г.) το Правец ανακηρύσσεται σε πόλη. Στο έμβλημα της πόλης απεικονίζονταν και το πατρικό του Ζίβκοφ, ενώ το μότο ήταν η φράση  «От памтивека бунтовно гнездо», από τσιτάτο του Живков, στο πρώτο τόμο των Απάντων του. Εκεί ο ηγέτης ανέφερε ότι: «Моето родно село Правец е от памтивека бунтовно гнездо».   
• Στις 16 Οκτωβρίου έγιναν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου хан «Аспарух» στο Толбухин (Добрич).
• Στις 16 Οκτωβρίου με το Διάταγμα № 2191 του Κρατικού Συμβουλίου συστάθηκε το Τάγμα «13 века България», το οποίο την περίοδο του σοσιαλισμού, ήταν το δεύτερο ιεραρχικά Τάγμα Αριστείας της НРБ.
• Στις 19 Οκτωβρίου γίνεται η πρεμιέρα της τριλογίας «Хан Аспарух», σε σκηνοθεσία Людмил Стайков και σενάριο της ιστορικού Вера Мутафчиева.
• Στις 28 Νοεμβρίου τελούνται τα αποκαλυπτήρια του μνημείου «Създатели на българската държава» στο Шуменско плато.

Το 1981 ήταν και μια άλλη επέτειος, συμπληρώνονταν 90 χρόνια από την ίδρυση του Κόμματος. Στις 23 Αυγούστου 1981 τελούνται τα αποκαλυπτήρια του μνημείου «Бузлуджа», που επίσημα ονομάστηκε «Дом паметник на БКП».

Στις 2 Αυγούστου του 1891, στην τοποθεσία Историческа поляна, κάτω από την βουνοκορυφή Бузлуджа, στη Средна Стара планина, μια ομάδα σοσιαλιστών με επικεφαλής τον Димитър Благоев, συγκεντρώνονται μυστικά για να ιδρύσουν τη Българската социалдемократическа партия (БСДП). Η συνάντηση αυτή αναφέρεται ως «Бузлуджанския конгрес». Στον μαρξιστικό πυρήνα της БСДП αντιτάχθηκε μια ομάδα, που ουσιαστικά ήταν αντίθετη στη μετατροπή του σοσιαλδημοκρατικού κινήματος σε κόμμα. Το 1892, η ομάδα αυτή, υπό το Янко Сакъзов, στο πρώτο συνέδριο της БСДП, αποχωρεί και ιδρύει μια ρεφορμιστική οργάνωση, τη Βουλγαρική Σοσιαλδημοκρατική Ένωση (Българския социалдемократически съюз). Το 1894 οι δύο οργανώσεις ξαναενώνονται με το όνομα Βουλγαρικό Εργατικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (Българската работническа социалдемократическа партия, БРСДП). Τα επόμενα χρόνια συνεχίστηκαν οι θεωρητικές διαμάχες και οι προσωπικές αντιπαραθέσεις εντός του κόμματος, ώσπου στο δέκατο συνέδριο (31 Ιούλη – 4 Αυγούστου 1903), οδηγούνται ξανά στην διάσπαση και στην δημιουργία δύο νέων κομμάτων: БРСДП (тесни социалисти), με επικεφαλής τον Благоев και БРСДП (широки социалисти) με αρχηγό τον Сакъзов. Όπως το 1918 το Ρωσικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα  μετονομάζεται σε Ρωσικό Κομμουνιστικό Κόμμα (μπολσεβίκοι), έτσι και η БРСДП (тесни социалисти) αποδεχόμενη το πρόγραμμα της Κομιντέρν στο 1ο Συνέδριο (1919), του οποίου αποτέλεσε και ιδρυτικό μέλος, στις 28 Μαΐου 1919, μετονομάζεται σε Βουλγάρικο Κομμουνιστικό Κόμμα – ΒΚΚ (στενοί σοσιαλιστές), [Българска комунистическа партия (тесни социалисти)]. Τον Απρίλιο του 1924 το Ανώτατο Ακυρωτικό δικαστήριο (Върховен касационен съд) κηρύσει το Κόμμα παράνομο και δημεύει την περιουσία του. Στην νομιμότητα θα επιστρέψει με την ίδρυση του «Εργατικού Κόμματος» – ΕΚ (Работническа партия) το 1927, το οποίο θα αρχίσει να εκδίδει μία νέα εφημερίδα – «Работническо дело». Η παράνομη οργάνωση νεολαίας του παράνομου Κόμματος είναι η Ένωση της Βουλγάρικης Κομμουνιστικής Νεολαίας (Български комунистически младежки съюз – БКМС) και η παράλληλη νόμιμη οργάνωση νεολαίας του νόμιμου Κόμματος είναι η Εργατική Ένωση Νεολαίας – ΕΕΝ  (Работнически младежки съюз – РМС). Μετά το πραξικόπημα του 1934, παράνομο θα κυρηχθεί και το ΕΚ και η ΕΕΝ. Στις 16 Ιουλίου 1938, το  παράνομο ΒΚΚ και το νόμιμο ΕΚ θα ενωθούν σε νέο κόμμα, το Βουλγάρικο Εργατικό Κόμμα – ΒΕΚ (Българска работническа партия – ΒΡΠ). Στην κυβέρνηση του Πατριωτικού μετώπου, το 1944, θα εμφανιστεί ως Βουλγάρικο Εργατικό Κόμμα (κομμουνιστές) – ΒΕΚ (κομμουνιστές) [Българска работническа партия (комунисти) – БРП (комунисти). Στο Πέμπτο συνέδριο του Κόμματος (18 – 25 Δεκέμβρη 1948) θα μετονομαστεί σε Βουλγάρικο Κομμουνιστικό Кόμμα – ΒΚΚ (Българска комунистическа партия – БКП).

Το 1981 συμπληρώνονταν και 25 χρόνια, από την Ολομέλεια του Απρίλη 1956, στην οποία «καταδικάστηκε» η προσωπολατρία προς τον Вълко Червенков, που αποτέλεσε τη βουλγαρική εκδοχή της «καταδίκης» της προσωπολατρίας προς τον Στάλιν. Ήδη από την Ολομέλεια  του Ιανουαρίου  1954, ο Вълко Червенков, μετά από οδηγίες της Μόσχας, είχε παραιτηθεί από τη θέση του Γενικού Γραμματέα. Η θέση αυτή μάλιστα καταργείται στο 6^ο Συνέδριο του БКП (25 Φεβρουαρίου – 3 Μαρτίου 1954). Ο Червенков όμως παραμένει πρωθυπουργός και προεδρεύει των συνεδριάσεων του Πολιτικού Γραφείου. Στο κομματικό οργανόγραμμα δημιουργείται, όπως και στο ΚΚΣΕ, η θέση του Πρώτου Γραμματέα της Κ.Ε, στην οποία ο Червенков, με τις ευλογίες του Χρουστσόφ, τοποθετεί έναν άνθρωπο που πίστευε ότι ήταν του χεριού του – τον Живков. Αυτό θα γίνει στην Ολομέλεια της 4^ης Μαρτίου 1954. Τα επόμενα δύο χρόνια ο  Червенков θα παραμένει ο ηγέτης του Κόμματος, αλλά με ημερομηνία λήξης, η οποία οριζόταν από τις εξελίξεις στη Μόσχα. Μετά την κεκλεισμένων των θυρών τελευταία συνεδρίαση (25 Φλεβάρη 1956) του 20ου Συνεδρίου του ΚΚΣΕ, τότε που ο Χρουστσόφ έκανε τη λεγόμενη «μυστική έκθεση» με τίτλο: «Για την προσωπολατρία και τις συνέπειές της», ήρθε η ώρα της οριστικής αποκαθήλωσης του «Βουλγάρου Στάλιν» του Червенков, στην Ολομέλεια (2-6) του Απρίλη 1956, από τον «Βούλγαρο Χρουστσόφ» – τον Живков, που τελικά αποδείχτηκε και «Βούλγαρος Μπρέζνιεφ, Αντρόποφ, Τσερνιένκο και Γκορμπατσόφ», δηλαδή παντός καιρού. Έκτοτε σε όλα τα κομματικά κείμενα η Ολομέλεια του Απρίλη θα είναι απαραίτητο σημείο αναφοράς ως «Априлска линия». Τι και εάν οι 861 σελίδες των πρακτικών της Ολομέλειας θα αποχαρακτηριστούν μόλις την δεκαετία το ‘90. Όλοι αναμασούσαν το κουτσουρεμένο κείμενο του ψηφίσματος και των αποφάσεων που δημοσιεύθηκε δύο μέρες μετά το τέλος των εργασιών της Ολομέλειας.  Στο 12^ο Συνέδριο του БКП, το 1981, δημιουργείται ξανά η θέση του Γενικού Γραμματέα της Κ.Ε. Στην Ολομέλεια που ακολουθεί στις 4 Απριλίου στη θέση αυτή εκλέγεται ο επί 27 χρόνια  Πρώτος Γραμματέας της.

Το 1981 ήταν και η χρονιά που ο αρχηγός του κράτους (председател на Държавния съвет) και του Κόμματος (генерален секретар на ЦК на БКП) γινόταν 70 ετών. Ο Живков γεννήθηκε, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, στις 7 Σεπτέμβρη του 1911. Στα πλαίσια των εορτασμών των 70^ων γενεθλίων του, εκδόθηκε από το «Институт по история на БКП», η πρώτη επίσημη βιογραφία του, με τίτλο: «Тодор Живков. Биографичен очерк». Επίσης εκδόθηκε ένα βιογραφικό φωτογραφικό άλμπουμ με τίτλο: «Син на своя народ, син на своето време». Επιμελητής της έκδοσης ήταν ο ποιητής και σύμβουλός του Димитър Методиев. Πρεμιέρα έκανε και το ντοκιμαντέρ του Христо Ковачев: «Човек от народа – Тодор Живков». Στις 4 Σεπτεμβρίου θα του απονεμηθεί το Τάγμα (Παράσημο) του Λένιν (Орден Ленина), ενώ στις 6 Σεπτεμβρίου για δεύτερη φορά το Παράσημο «Герой на НРБ» και για τρίτη φορά το Τάγμα (Παράσημο) «Георги Димитров». Στους βραβευμένους πάνω από μία φορά με το Παράσημο «Герой на НРБ», ανεγείρεται χάλκινη προτομή στον τόπο γέννησής τους. Με αυτό τον τρόπο και τυπικά τηρήθηκε το πρωτόκολλο και στο Правец στήθηκε η  χάλκινη προτομή του Живков. Την εποχή της Περεστρόικα ο Живков πιο γκορμπατσοφικός από τον ίδιο τον Γκορμπατσόφ αποφάσισε να αφαιρέσει όλα τα αγάλματα, προτομές, ζωντανών στελεχών και να κατεβάσει από τα δημόσια κτίρια τις φωτογραφίες τους. Έτσι ένα βράδυ του 1987, απομακρύνθηκε και η προτομή του.

Το επετειακό 1981 επισκιάστηκε από το θάνατο της μοναχοκόρης του Живков, της Людмила. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της προσωπικής της φρουράς Димитър Мурджев, βρέθηκε νεκρή στο μπάνιο της στη Резиденция «Бояна»,  στις 20 Ιουλίου το απόγευμα στις 18:20. Το πιστοποιητικό θανάτου της, το οποίο μεταξύ αυτών που το υπογράφουν είναι και ο ακαδημαϊκός θείος της (αδερφός της μητέρας της) Атанас Малеев, αναφέρει ως ώρα θανάτου τις 2:00 π.μ. στις 21 Ιουλίου και ως αιτία: «ξαφνική εγκεφαλική αιμορραγία, ακολουθούμενη από σοβαρές μη αναστρέψιμες αναπνευστικές και κυκλοφορικές διαταραχές». Σε 6 μέρες θα έκλεινε τα 39 έτη. Από το 1979 ήταν μέλος του Π.Γ. Ως πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτισμού η Людмила Тодорова Живкова, ήταν η «ψυχή» της οργάνωσης της επετείου «1300 години България».

Αυτή η εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές .