Τι κοινό μπορεί να έχουν οι πόλεις Brașov (Ρουμανία), Dunaújváros (Ουγγαρία), Eisenhüttenstadt (Γερμανία), Katowice (Πολωνία), Kuçovë (Αλβανία) και Варна (Βουλγαρία);

Τη δεκαετία του ’50 για κάποια περίοδο είχαν μετονομαστεί σε «πόλη του Στάλιν» (Brașov, Dunaújváros, Eisenhüttenstadt, Katowice, Kuçovë) ή σκέτα «Στάλιν» (Варна)!

Ναι, η Βάρνα  που ως πόλη χρησιμοποιεί αυτό το όνομα ανελλιπώς από τα τέλη του 10ου αιώνα, το 1949 μετονομάζεται προς τιμήν της 70ης επετείου από τη γέννηση του Σοβιετικού ηγέτη Ιωσήφ Βησσαριώνοβιτς Τζουγκασβίλι, σε Στάλιν.

Έτσι μετά τη μετονομασία σε Στάλιν, λεωφόρων και οδών όπως της κεντρικής λεωφόρου της πρωτεύουσας – Витоша, το 1946 (ήδη μετονομασμένη σε „Царица Йоана” την περίοδο 1934 – 1946), της υψηλότερης κορυφής των Βαλκανίων – Мусала, το 1949, σχολείων όπως του παλαιότερου τεχνικού γυμνασίου των Βαλκανίων – Софийската техническа гимназия (1883), σε  Техникум „Йосиф Сталин“, το 1948, ήρθε και η ώρα „морската столица“ να μετονομαστεί σε Στάλιν.

Τρεις ημέρες πριν τα γενέθλια του «Πατερούλη», στις 15 Δεκεμβρίου, πραγματοποιούνται «αυθόρμητες» κατά τα άλλα, μαζικές συνελεύσεις βιομηχανικών εργατών σε διάφορα εργοστάσια της Βάρνας, στις οποίες εγκρίνεται ομόφωνα ψήφισμα με το οποίο καλείται το Δημοτικό Λαϊκό Συμβούλιο να αποφασίσει την μετονομασία της πόλης σε Στάλιν. Την ίδια μέρα στη συνεδρίαση του δημοτικού οργάνου, η πρόταση των βιομηχανικών εργατών, μέσα σε έντονα χειροκροτήματα, γίνεται ομόφωνα αποδεκτή. Αντιπροσωπεία κομματικών και δημοτικών αρχών της πόλης, το ίδιο βράδυ, ταξιδεύουν σιδηροδρομικός μέχρι τη πρωτεύουσα για να καταθέσουν την «απόφασή» τους στην Κεντρική Επιτροπή (Κ.Ε.) του Βουλγαρικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΒΚΚ). Την επόμενη μέρα το πρωί γίνονται δεκτοί από τον πρώτο γραμματέα της Κ.Ε. του ΒΚΚ και αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Вълко Червенков, ο οποίος και επικροτεί την απόφασή τους.

Στις 19 Δεκεμβρίου 1949 με το Διάταγμα № 967 του Προεδρείου της Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης η Βάρνα μετονομάζεται σε Στάλιν.

Η ανακοίνωση της μετονομασίας γίνεται στις 20 Δεκεμβρίου στη πλατεία «Независимост»  της πόλης Στάλιν, όπου έχουν συγκεντρωθεί περίπου 40 χιλιάδες άτομα για να τιμήσουν το γεγονός.

Ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, υπουργός Γεωργίας και γραμματέας της Βουλγαρικής Αγροτικής Λαϊκής Ένωσης (ΒΑΛΕ – БЗНС), Георги Трайков, απευθύνει χαιρετισμό εκ μέρους του  Υπουργικού Συμβουλίου.

Το μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΒΚΚ και υφυπουργός Γεωργίας, Титко Черноколев, απευθύνει χαιρετισμό εκ μέρους του  ΒΚΚ.

Ο Πρόεδρος της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών, ακαδημαϊκός Тодор Павлов, βγάζει λόγο για την προσωπικότητα του τιμώμενου προσώπου, Ιωσήφ Βησσαριώνοβιτς Στάλιν.

Ο Σοβιετικός Πρόξενος στη Βάρνα – Στάλιν, Βασίλι Σιμεώνιτς Αζώλτσεφ, απευθύνει χαιρετισμό εκ μέρους των λαών της ΕΣΣΔ.

Την ίδια μέρα ο Στάλιν ανακηρύσσεται και επίτιμος δημότης της πόλης, ενώ το δημοτικό συμβούλιο αποφασίζει και την τοποθέτηση αγάλματός του στην είσοδο της „Морска градина“, εκεί που σήμερα βρίσκεται το ηλιακό ρολόι.

Ο Κατάλογος των επίτιμων δημοτών Βάρνας (Στάλιν 1949 – 1956) την περίοδο του σοσιαλισμού

Το άγαλμα, δημιουργία του γλύπτη Христо Боев, είναι έτοιμο μέσα σε λίγες βδομάδες και στις αρχές του 1950 γίνονται τα αποκαλυπτήρια του.  Το γλυπτό ολόσωμο ομοίωμα του Στάλιν είναι από γύψο και μαζί με το βάθρο του, έχει ύψος 6,10 μέτρα. Στη πρόσοψη του ορθογώνιου βάθρου με ανάγλυφα γράμματα είναι χαραγμένο το: «δόξα στον Στάλιν» („Слава Сталину“). Μπροστά από το μνημείο φυτεύονται λουλούδια σε σχήμα πεντάκτινου αστεριού, και κάτω από αυτό σε ένα ημι-τόξο από κόκκινα λουλούδια γράφετε «Ειρήνη-σοσιαλισμός» („Мир-социализъм“).

Ο γύψινος ανδριάντας όμως δεν άντεξε στις καιρικές κακουχίες και μετά από τρία χρόνια έπρεπε άμεσα να αντικατασταθεί.

Το άγαλμα του Στάλιν στο «Πάρκο της ελευθερίας» στη Σόφια

Και ενώ το δημοτικό συμβούλιο της πόλης Στάλιν, αποφασίζει την ανέγερση νέου αγάλματος, στη Σόφια, στις 3 Μαρτίου 1953 (ημέρα που από το 1917 και έκτοτε ανελλιπώς εορταζόταν ως ημέρα της «Απελευθέρωσης της Βουλγαρίας» μέχρι και το 1949), δύο φοιτητές – ο Георги Константинов – ο Αναρχιστής και ο  Васил Зафиров, κάνουν απόπειρα να ανατινάξουν το άγαλμα του Στάλιν, που βρισκόταν δίπλα από την λιμνούλα Ариана, στη „Борисова градина“, που και αυτή είχε μετονομαστεί την περίοδο 1944 – 1989, σε „Парка на свободата“. Την ίδια ώρα, ο Στάλιν βρισκόταν στο νεκροκρέβατό του στη ντάτσα του στο Κούντσεβο, έξω από τη Μόσχα.

Στις 5 Μαρτίου 1953, ο Ιωσήφ Βησσαριώνοβιτς Τζουγκασβίλι, ο επονομαζόμενος Στάλιν, στις 21:50 αφήνει την τελευταία του πνοή. Αργότερα το ίδιο βράδυ, συνεδριάζει το νέο Πρεζίντιουμ (από το 1952 μέχρι και το 1966, έτσι ονομαζόταν το πρώην ΠΓ) της Κ.Ε. του ΚΚΣΕ και αποφασίζει η σορός του να εκτεθεί σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα, στην Αίθουσα των Κιόνων στον Οίκο των Συνδικάτων και στις 9 Μαρτίου να ακολουθήσει η τοποθέτησή της στο μαυσωλείο, που θα ονομάζεται πλέον Μαυσωλείο Λένιν – Στάλιν.

Παρασκευή 6 Μαρτίου 1953, στις 6:00 ακριβώς, το μοσχοβίτικο ραδιόφωνο ανακοινώνει το θάνατο του Στάλιν. Η κόκκινη σημαία που κυματίζει πάντα στο κτίριο του Ανωτάτου Σοβιέτ, πίσω από το Μαυσωλείο του Λένιν, παραμένει μεσίστια.  Σε όλα τα δημόσια κτίρια της χώρας τοποθετούνται πένθυμες κόκκινες σημαίες.

Στις 6 Μαρτίου, στη Σόφια, συνεδριάζει το ΠΓ της Κ.Ε. του ΒΚΚ σχετικά με τα μέτρα που θα παρθούν από τον κομματικό και κρατικό μηχανισμό για να τιμηθεί η μνήμη του συντρόφου Στάλιν. Αποφασίζεται την ίδια μέρα να συγκλιθεί κοινή πένθυμη συνεδρίαση της Κ.Ε. του ΒΚΚ, του Υπουργικού Συμβουλίου (Υ.Σ.), του προεδρείου της Εθνοσυνέλευσης και του Εθνικού Συμβουλίου του Πατριωτικού Μετώπου (ΠΜ), η οποία τυπικά θα επικύρωνε όλες τις αποφάσεις που ήδη πήρε το ΠΓ. Για το λόγο αυτό παραθέτω παρακάτω τις αποφάσεις του ΠΓ.

Решение № 38а от 6 март 1953 г. от заседание на Политбюро (ПБ) на ЦК на БКП във връзка със смъртта на Йосиф Сталин. Ф. 1Б; оп. 6; а.е. 1763. Στο: http://politburo.archives.bg/bg/2013-04-24-11-12-48/dokumenti/1950-1959/969—38–6–1953-

Η 6η Μαρτίου κηρύσσεται ημέρα παλαϊκού πένθους με Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Στέλνονται συλλυπητήρια τηλεγραφήματα στην Κ.Ε. του ΚΚΣΕ και στη Σοβιετική κυβέρνηση, εκ μέρους της Κ.Ε. του ΒΚΚ, του Υ.Σ., του προεδρείου της Εθνοσυνέλευσης, του ΠΜ και των υπόλοιπων κοινωνικών – πολιτικών και μαζικών οργανώσεων. Στις 16:30 διοργανώνεται στην πλατεία «9η Σεπτέμβρη» πένθιμη συγκέντρωση με ομιλητή τον ΓΓ του ΒΚΚ και πρωθυπουργού Β. Τσερβένκοφ, η οποία αναμεταδίδεται και ραδιοφωνικός. Όλες η ημερήσιες εφημερίδες της Σόφιας, βγάζουν δεύτερο έκτακτο φύλλο. Συγκαλούνται σε όλη τη χώρα, πένθυμες κοινές συνεδριάσεις των λαϊκών συμβουλίων, κομματικών και κοινωνικών οργανώσεων. Πένθυμες συνελεύσεις συγκαλούνται σε επιχειρήσεις, ιδρύματα, χωριά, μηχανοτρακτερικούς σταθμούς (МТС), οικοδομές και στους υπόλοιπους χώρους δουλειάς. Σε αυτές τις συνελεύσεις εγκρίνονται συλλυπητήρια τηλεγραφήματα προς την Κ.Ε. του ΚΚΣΕ και τη Σοβιετική κυβέρνηση  και στέλνονται  μέσω της Σοβιετικής πρεσβείας. Στους χώρους δουλειάς, διαμορφώνονται σημεία για την απότιση φόρου τιμής για τον σύντροφο Στάλιν, με την τοποθέτηση τιμητικής φρουράς των εργαζομένων – εργατών, αγροτών, νεολαίων και άλλων. Οργανώνονται αντιπροσωπείες εργαζομένων από τη Σόφια και την επαρχία που επισκέπτονται την Σοβιετική πρεσβεία και αποδίδουν τα συλλυπητήριά τους. Το ίδιο κάνουν και οι αντιπροσωπείες των εργαζομένων των πόλεων Στάλιν και Ρούσε που επισκέπτονται τα αντίστοιχα Σοβιετικά προξενεία.

Κατάθεση στεφανιών και τιμητική φρουρά μπροστά από τη Σοβιετική πρεσβεία, στη διασταύρωση των οδών Московска και Раковска, πίσω από τη Ρωσική Εκκλησία, στη Σόφια.

Στη Μόσχα, την Δευτέρα 9 Μαρτίου στις 10:00, τα μέλη της «παλιάς φρουράς» του Πρεζίντιουμ της Κ.Ε. του ΚΚΣΕ,  με επικεφαλείς νεκροπομπούς τους Μαλενκόφ και Μπέρια, ακολουθούμενους από τους Μόλοτοφ, Βοροσίλοφ, Χρουστσόφ, Μπουλγκάνιν, Καγκάνοβιτς και Μικογιάν, αλλά και τον πρωθυπουργό της Κίνας, Τσου Εν-Λάι, μεταφέρουν το φέρετρο με τη σορό του Στάλιν έξω από τον Οίκο των Συνδικάτων. Ξεκινά η νεκρώσιμη πομπή. Η διαδρομή θα διαρκέσει 22 λεπτά. Ανάμεσα στο πλήθος και ο ΓΓ του ΒΚΚ και πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, Βέλκο Τσερβένκοφ (στη κάτω μεσαία φωτογραφία με το κασκέτο και στην δεξιά, στον εξώστη του Μαυσωλείου).

Στις 12:00 το φέρετρο με τη σορό του Στάλιν περνά την είσοδο του Μαυσωλείου, υπό τους ήχους του «Πένθιμου Εμβατήριου» του Σοπέν. Ηχούν τιμητικοί κανονιοβολισμοί, σειρήνες πλοίων, τραίνων, εργοστασίων, και μετά  τηρείτε πέντε λεπτών σιγή σε όλη την Σοβιετική Ένωση και όχι μόνο. Συγκεντρώσεις και τιμές σε πολλά μέρη του κόσμου.

«Συμβολική κηδεία» του Στάλιν, 12:00 το μεσημέρι, 9 Μαρτίου 1953, στο Княжево, στη Σόφια. Πηγή: http://www.lostbulgaria.com/?p=5749

Στη Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας, η σιωπή σπάει με τον ύμνο της ΕΣΣΔ και την έπαρση της σημαίας, από την μεσίστια θέση, στην κορυφή. Με την στρατιωτική παρέλαση που ακολουθεί το τελετουργικό κομμάτι της κηδείας τελειώνει. Η μάχη της διαδοχής μόλις είχε ξεκινήσει. Η λεγόμενη «αποσταλινοποίηση» θα γίνει με καθαρά σταλινικό τρόπο, αλλά αυτό θα είναι το θέμα του επόμενου άρθρου.

Το Μάιο του ’53 στη πόλη που φέρει το όνομά του τοποθετείται ένα νέο άγαλμα αυτή τη φορά κομψότερο με το μυστακοφόρο στρατηλάτη (генералисимус) να έχει κουμπωμένο το παλτό του. Ούτε λόγος να γίνεται για απομάκρυνση του αγάλματος. Πρώτα θα έρθει η αποκαθήλωση της προσωπικότητας του Στάλιν και μετά του ειδώλου του και αυτό θα γίνει πρώτα στη χώρα του και μετά στη ΛΔΒ.

Πρώτα θα έρθει το Φεβρουάριο του 1956 το 20^ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ και η «μυστική» έκθεση του Πρώτου γραμματέα της Κ.Ε. του ΚΚΣΕ, Ν. Χρουστσόφ, με τίτλο «Για την προσωπολατρία και τις επιπτώσεις της». Μετά θα ακολουθήσει η ολομέλεια της Κ.Ε. του ΒΚΚ, τον Απρίλιο του 1956 με την εισήγηση του Πρώτου γραμματέα της Κ.Ε. του ΒΚΚ Τ. Ζίβκοφ, με τίτλο «Εικοστό συνέδριο του ΚΚΣΕ και τα διδάγματά του για το δικό μας κόμμα». Η αποκαθήλωση του Στάλιν για τα βουλγαρικά δεδομένα σημαίνει και την αποκαθήλωση του Τσερβένκοφ και αυτό επικυρώνουν οι αποφάσεις της ολομέλειας του Απριλίου.

………………………………………………………………………………………………………………………………….

Ο Τσερβένκοφ απομακρύνεται από το πρωθυπουργικό αξίωμα και υποβιβάζεται στη θέση του αναπληρωτή πρωθυπουργού. Τον πρωθυπουργικό θώκο αναλαμβάνει ο Αντόν Γιούγκοφ.

Ένδειξη «αποσταλινοποίησης» είναι και η επιστροφή του ονόματος της Βάρνας μετά από μια εφτάχρονη περίοδο «αποποίησης» του. Στις 20 Οκτωβρίου 1956, χωρίς τυμπανοκρουσίες, με Διάταγμα του Προεδρείου της Εθνοσυνέλευσης, η πόλη ονομάζεται ξανά – Βάρνα.

Τα επόμενα 6 χρόνια κανείς δεν πειράζει το άγαλμα του Στάλιν. Για να απομακρυνθούν ή να γκρεμιστούν τα αγάλματα του Στάλιν στη Βουλγαρία θα χρειαστεί να δοθεί τέτοια εντολή από την Μόσχα. Είπαμε «αποσταλινοποίηση» μέσα στα πλαίσια του σταλινισμού.

Η Βουλγαρία δεν είναι Ουγγαρία, που παρεμπιπτόντως είχε στηθεί ένα ορειχάλκινο άγαλμα του Στάλιν, συνολικού ύψους 25 μέτρων, στη Βουδαπέστη, στο πάρκο της πόλης το Βαροσλιγκέτ, την ημέρα των 70^ων γενεθλίων του σοβιετικού ηγέτη, στις 21 Δεκεμβρίου 1949, δύο μέρες μετά την μετονομασία της Βάρνας σε Στάλιν. Στις 23 Οκτωβρίου 1956, τρεις ημέρες μετά την επιστροφή του ονόματος της Βάρνας, στην Βουδαπέστη πάνω από 1000 Ούγγροι γκρεμίζανε το άγαλμα, αφήνοντας ανέπαφες μόνο τις μπότες του. Ποια απόπειρα «αποσταλινοποίησης» σας φαίνεται αληθινή και ποια ψεύτικη;

Το 2006 στη Βουδαπέστη θα κατασκευαστεί μνημείο της εξέγερσης του 1956, το οποίο αποτελεί αντίγραφο της βάσης του αγάλματος του σοβιετικού ηγέτη, με τις σπασμένες ορειχάλκινες μπότες τοποθετημένες επάνω. Στην Βάρνα και σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της Βουλγαρίας δεν θα βρείτε τέτοια μνημεία.

Αναφορικά με την απομάκρυνση του αγάλματος στη Βάρνα, το σύνθημα έπρεπε να το δώσουν οι σύντροφοι Σοβιετικοί. Αυτό θα γίνει μόνο όταν ο Χρουστσόφ κατοχυρώσει τον Οκτώβριο του 1961, στο 22^ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ, την απόλυτη εξουσία του. Μόνο τότε θα επιχειρήσει μία συμβολική κίνηση νίκης.

Την προτελευταία μέρα των εργασιών του συνεδρίου, στις 30 Οκτωβρίου 1961, βάσει σεναρίου που έχει εγκριθεί από τον Χρουστσόφ, μπαίνει σε ψηφοφορία πρόταση τριών συνέδρων για την απομάκρυνση της ταριχευμένης σωρού του Στάλιν από το Μαυσωλείο. Η πρόταση υπερψηφίζεται, με τον Χρουστσόφ να διαβάζει την απόφαση του Συνεδρίου: «Η παραπέρα διατήρηση της σαρκοφάγου με τη σωρό του Ι.Β Στάλιν θα αναγνωριστεί ως μη αρμόζουσα καθώς οι σοβαρές παραβιάσεις των λενινιστικών αρχών από το Στάλιν, η κατάχρηση εξουσίας, η μαζική καταστολή κατά έντιμων Σοβιετικών πολιτών και άλλες δραστηριότητες της περιόδου της προσωπολατρείας καθιστούν αδύνατον να μείνει η σωρός του στο μαυσωλείο του Λένιν».

Έτσι απλά, το επόμενο βράδυ, 31 Οκτωβρίου, η σορός του Στάλιν ενταφιάζεται στο τείχος του Κρεμλίνου, ενώ μερικές βδομάδες μετά τοποθετείται μια απλή επιτύμβια πλάκα από μαύρο γρανίτη, με τη λιτή επιγραφή Ι.Β Στάλιν 1879-1953. Το 1970, επί Μπρέζνιεφ, προστέθηκε μια προτομή στον τάφο, του γλύπτη Νικολάι Τόμσκι.

Στις 12 Νοεμβρίου 1961, ανακοινώθηκε και η μετονομασία του Στάλινγκραντ σε Βόλγκογκραντ.

Το σύνθημα είχε δοθεί:

Πρέπει να σβηστεί η εικόνα του Στάλιν από την Σοβιετική Ένωση. Τα αγάλματα και τα πορτρέτα του πρέπει να αφαιρεθούν από τους δημόσιους χώρους. Οι πόλεις, τα χωριά, οι λεωφόροι, οι οδοί και τα πάρκα που είχαν το όνομά του πρέπει να μετονομαστούν.

 Επίσεις, στις 27 Ιανουαρίου 1962, η σοβιετική κυβέρνηση αλλάζει όλα τα ονόματα των περιοχών της χώρας που δόθηκαν προς τιμήν των Μόλοτοφ, Καγκάνοβιτς και Μελενκόφ, οι οποίοι είχαν εμπλακεί στην απόπειρα απομάκρυνσης του Νικίτα Χρουστσόφ το 1957 (τα γεγονότα αυτά θα εξεταστούν στο επόμενο άρθρο).

Στο δρόμο που χάραξε το 22^ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ, συνεδριάζει η ολομέλεια της Κ.Ε. του ΒΚΚ στις 28 και 29 Νοεμβρίου 1961. Ο μεγάλος αντίπαλος του Ζίβκοφ, ο Τσερβένκοφ, επιτέλους απομακρύνεται από το ΠΓ και από την κυβέρνηση, ενώ ένα χρόνο αργότερα θα εκδιωχθεί και από το ΒΚΚ. Ο σύντροφος Τσερβένκοφ – θα πει ο Ζίβκοφ – δεν κατάλαβε, δεν ένιωσε το πνεύμα του 20^ο και 22^ου Συνεδρίου του ΚΚΣΕ, ούτε της Απριλιανής Ολομέλειας της Κ.Ε. του ΒΚΚ. Δεν συνειδητοποίησε τις ζημίες που προξένησε στο κόμμα και στη χώρα, η λατρεία προς το πρόσωπό του. Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν κατάλαβε και δεν θα καταλάβει. Όπως λέμε και έτσι θα πεθάνει – συμπληρώνει ο Ζίβκοφ.

………………………………………………………………………………………………………………….

Η Ολομέλεια εκτιμώντας ότι ο αγώνας ενάντια στην προσωπολατρία τόσο του Στάλιν, όσο και στο πρόσωπο του Τσερβένκοφ δεν έχει ολοκληρωθεί, αποφασίζει την μετονομασία όλων τον χώρων που φέρουν το όνομα Στάλιν.

Резолюция на ЦК на БКП във връзка с работата на ХХІІ конгрес на КПСС и поуките от него за БКП. 28, 29 ноем. 1961 г., Ф. 1Б; оп. 5; а.е. 478. http://politburo.archives.bg/bg/2013-04-24-11-09-24/1960-1969/3156———28–29–1961–

Με βάση την απόφαση του ΠΓ του ΒΚΚ, από 22 Νοεμβρίου 1961, το χημικό εργοστασιακό συγκρότημα «Στάλιν», στο Ντιμίτροβγκραντ, μετονομάζεται σε «Χημικό εργοστασιακό συγκρότημα».

……………………………………………………………………………………………………………………….

Протокол № 272 от 22 ноември 1961 г. от заседание на Политбюро (ПБ) на ЦК на БКП, Ф. 1Б; оп. 6; а.е. 4623. Στο: http://politburo.archives.bg/bg/2013-04-24-11-12-48/dokumenti/1960-1969/3836—272–22–1961–

Το «Γιγαντιαίο φράγμα Στάλιν» ολοκληρώθηκε το 1954. Με βάση την απόφαση της Ολομέλειας της Κ.Ε. του ΒΚΚ, (28-29 Νοεμβρίου 1961), μετονομάζεται σε „Искър“, το 1962.

Με βάση την απόφαση της Ολομέλειας της Κ.Ε. του ΒΚΚ, (28-29 Νοεμβρίου 1961), η λεωφόρος „Йосиф Сталин“, μετονομάζεται σε „Витоша“. Το 1883 ως οδός πρωτονομάστηκε „Витошка“, την περίοδο 1901 – 1904, μετονομάστηκε σε „Генерал Гурко“ και την περίοδο 1934 -1946, σε „Царица Йоана“.

Με βάση την απόφαση της Ολομέλειας της Κ.Ε. του ΒΚΚ, (28-29 Νοεμβρίου 1961), από τις 19 Ιανουαρίου 1962 η βουνοκορυφή «Στάλιν» μετονομάζεται ξανά σε „Мусала“.

Στα πλαίσια της ίδιας απόφασης, τα ξημερώματα της 13^ης Μαρτίου του 1962, κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας το άγαλμα του Στάλιν, απομακρύνεται από την „Морска градина“ της Βάρνας. Λέγεται ότι το παράτησαν στην αυλή του δημοτικού φυτωρίου „Паркове и градини” και με τον καιρό διαλύθηκε.

Σήμερα οι περισσότεροι Βούλγαροι, ιδίως οι νέοι, δεν ξέρουν ότι η Βάρνα ονομαζόταν Στάλιν και ότι εκεί που είναι το ηλιακό ρολόι, στην είσοδο της „Морска градина“, υψωνόταν το άγαλμα του Στάλιν. Κι όμως “όποιος κοιτάζει προσεκτικά που περπατά”, σίγουρα θα δει κάποια καπάκια φρεατίων που αναγράφουν το όνομα της πόλης – СТАЛИН.

Και αυτοί που είναι πιο περίεργοι θα πάνε στο Δημαρχείο της Βάρνας να δούνε το βιβλίο με τους επίτιμους δημότες της πόλης. Το όνομα του Στάλιν, όπως και του Ντιμιτρόφ και πολλών άλλων, βρίσκεται ακόμα εκεί. Το άρθρο 14 του Κανονισμού για την απονομή τιμητικών τίτλων και διακρίσεων, αναφέρεται στον τρόπο ανάκλησης του τιμητικού τίτλου. Αυτή μπορεί να γίνει με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου με ψήφους δύο τρίτων των δημοτικών συμβούλων, μετά από πρόταση του προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου, του Δημάρχου ή του ενός τρίτου των δημοτικών συμβούλων.

„СТАТУТ за удостояване с почетни звания и отличия на община Варна

ОБЩИНСКИ СЪВЕТ ВАРНА

Приет на заседание на Общинския съвет с решение № 640-11(13)/03,09.06.2004 г.

………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 чл. 14. Отнемането на почетно звание може да стане с решение на Общинския съвет с гласовете на две трети от общинските съветници по предложение на председателя на Общинския съвет, кмета на Общината или на една трета от общинските съветници.“

Η μοναδική απόπειρα να συζητηθεί η ανάκληση του τίτλου του επίτιμου δημότη της πόλης από τον Στάλιν και τον Ντιμιτρόφ, έγινε το 2016, με πρωτοβουλία του δημοτικού συμβούλου Григор Григоров. Έπρεπε να συγκεντρώσει 16 υπογραφές συναδέλφων του (το 1/3) για να θέσει την πρότασή του στην ημερήσια διάταξη. Κατάφερε να συγκεντρώσει 3 υπογραφές!

 
Αυτή η εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές .