Χθες (22.10.2018) δόθηκαν στην δημοσιότητα από την Eurostat τα τελικά στοιχεία για το δημοσιονομικό ισοζύγιο και το δημόσιο χρέος των κρατών μελών της ΕΕ για το 2017.

       Δημοσιονομικό ισοζύγιο

    Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 549/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2013, για το ευρωπαϊκό σύστημα εθνικών και περιφερειακών λογαριασμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΣΛ 2010), τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 479/2009 του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2009, για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου σχετικά με τη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος και την Κατευθυντήρια γραμμή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας της 25ης Ιουλίου 2013 σχετικά με τη στατιστική δημοσίων οικονομικών (αναδιατύπωση) (ΕΚΤ/2013/23), το δημοσιονομικό ισοζύγιο ορίζεται ως η διαφορά μεταξύ των εσόδων της γενικής κυβέρνησης και των δαπανών της γενικής κυβέρνησης ή η καθαρή λήψη/καθαρή χορήγηση δανείων της γενικής κυβέρνησης και εκφράζεται σε σχέση με το ΑΕΠ.

    Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με το ΕΣΛ 2010, ο τομέας της γενικής κυβέρνησης αποτελείται από τις θεσμικές μονάδες που είναι παραγωγοί μη εμπορεύσιμου προϊόντος, των οποίων η παραγωγή προορίζεται για ατομική και συλλογική κατανάλωση, και που χρηματοδοτούνται από υποχρεωτικές πληρωμές εκ μέρους μονάδων που ανήκουν σε άλλους τομείς, καθώς και από τις θεσμικές μονάδες που ασχολούνται κυρίως με την αναδιανομή του εθνικού εισοδήματος και πλούτου (ΕΣΛ 2010, παράγραφος 2.111). Ο τομέας της γενικής κυβέρνησης υποδιαιρείται σε τέσσερις υποτομείς: κεντρική κυβέρνηση, ομοσπονδιακή κυβέρνηση (κατά περίπτωση), τοπική αυτοδιοίκηση, και ταμεία κοινωνικής ασφάλισης (κατά περίπτωση) (ΕΣΛ 2010, παράγραφος 2.113).

    Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή (Eurostat) δύο φορές το χρόνο, την πρώτη φορά πριν από την 1η Απριλίου του τρέχοντος έτους (έτος ν) και τη δεύτερη φορά πριν από την 1η Οκτωβρίου του έτους ν, τα προϋπολογισθέντα και τα πραγματικά δημοσιονομικά ισοζύγια τους. Πριν από την 1η Απριλίου του έτους ν, τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή (Eurostat) το προϋπολογισθέν δημόσιο έλλειμμα/πλεόνασμα για το έτος ν, την ενημερωμένη τους εκτίμηση όσον αφορά το πραγματικό δημόσιο έλλειμμα/πλεόνασμα για το έτος ν-1 και τα πραγματικά δημόσια ελλείμματα/πλεονάσματα για τα έτη ν-2, ν-3 και ν-4. Πριν από την 1η Οκτωβρίου του έτους ν, τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή (Eurostat) τα ενημερωμένα στοιχεία τους για το προϋπολογισθέν δημόσιο έλλειμμα/πλεόνασμα για το έτος ν, καθώς και τα πραγματικά δημόσια ελλείμματά/πλεονάσματά τους για τα έτη ν-1, ν-2, ν-3 και ν-4. Χθες δόθηκαν στην δημοσιότητα από την Eurostat τα πραγματικά δημόσια ελλείμματα/πλεονάσματα των ετών 2017, 2016, 2015 και 2014 (βλ. πιν. 1).

Στην ΕΕ-28, ο λόγος δημόσιου ελλείμματος προς ΑΕΠ μειώθηκε από -1,7 % το 2016 σε -1,0 % το 2017, ενώ στην Ευρωζώνη-19 ο ίδιος λόγος μειώθηκε από -1,6 % σε -1,0 %.

Σε 13 χώρες Μάλτα (+3.5 %), Κύπρος (+1.8 %), Σουηδία (+1.6 %), Τσεχική Δημοκρατία (+1.5 %), Λουξεμβούργο (+1.4 %), Κάτω Χώρες (+1.2 %), Βουλγαρία και Δανία (αμφότερες +1.1 %), Γερμανία (+1.0 %), Κροατία (+0.9 %), Ελλάδα (+0.8 %), Λιθουανία (+0.5 %) και Σλοβενία (+0.1 %) — καταγράφηκαν πλεονάσματα της γενικής κυβέρνησης το 2017.

Σε 13 κράτη μέλη της ΕΕ, συγκεκριμένα Ιρλανδία, Εσθονία, Λετονία, Φινλανδία, Σλοβακία, Αυστρία, Βέλγιο, Πολωνία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ουγγαρία, Ιταλία, Γαλλία και Ρουμανία το 2017 καταγράφηκαν ελλείμματα μικρότερα ή ίσα με -3,0 % του ΑΕΠ (βλ. πιν. 1).

Τα χαμηλότερα δημοσιονομικά ελλείμματα ως ποσοστό του ΑΕΠ καταγράφηκαν στην Ιρλανδία (-0,2%), την Εσθονία (-0,4%), τη Λετονία (-0,6%) και τη Φινλανδία (-0,7%).

Η Ισπανία και η Πορτογαλία κατέγραψαν ελλείμματα της τάξης του (-3.1 %) % του ΑΕΠ και (-3.0 %) του ΑΕΠ, αντίστοιχα. Για την Ισπανία, τα αναφερόμενα ελλείμματα (σε σχέση με το ΑΕΠ) είχαν ξεπεράσει το 3,0% κατά τη διάρκεια καθενός από τα τρία προηγούμενα έτη, καλύπτοντας έτσι όλη την περίοδο που παρουσιάζεται στον πίνακα 1, μολονότι τα ελλείμματα παρουσιάζουν τάση μείωσης.

    Το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης (σε σχέση με το ΑΕΠ) βελτιώθηκε το 2017 σε σύγκριση με το 2016 σε 23 κράτη μέλη της ΕΕ, με τις μεγαλύτερες βελτιώσεις στο ισοζύγιο (πάνω από 2 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ) στη Μάλτα (+2,6 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ) στη Σλοβενία (+2,0 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ). Η Δανία, η Κροατία και η Σλοβενία πέρασαν από έλλειμμα το 2016 σε πλεόνασμα το 2017. Η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Τσεχία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Λιθουανία, η Μάλτα, οι Κάτω Χώρες και η Σουηδία παρουσίασαν μεγαλύτερο πλεόνασμα το 2017 από ό, τι το 2016. Από την άλλη πλευρά, η Λετονία σημείωσε πλεόνασμα το 2016 και έλλειμμα το 2017. Η Εσθονία, η Ουγγαρία και η Πορτογαλία κατέγραψαν μεγαλύτερο έλλειμμα το 2017 από ό, τι το 2016. Το Λουξεμβούργο σημείωσε μικρότερο πλεόνασμα το 2017 από ό, τι το 2016.

Δημόσιο χρέος

    Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 549/2013, τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 479/2009 και την Κατευθυντήρια γραμμή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ/2013/23), το δημόσιο χρέος είναι οι ακαθάριστες υποχρεώσεις σε μετρητά και καταθέσεις, χρεόγραφα και δάνεια της γενικής κυβέρνησης που είναι ανεξόφλητα στο τέλος του έτους, μετρούμενα σε ονομαστική αξία και ενοποιημένα. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή (Eurostat) δύο φορές το χρόνο, την πρώτη φορά πριν από την 1η Απριλίου του τρέχοντος έτους (έτος ν) και τη δεύτερη φορά πριν από την 1η Οκτωβρίου του έτους ν, το προϋπολογισθέν και πραγματικό ύψος του δημόσιου χρέους τους, όπως κάνουν και με τα δημοσιονομικά ισοζύγια τους. (βλ. πιν. 2)

     Στην ΕΕ – 28, ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ μειώθηκε από 83,3% στο τέλος του 2016 σε 81,6% στο τέλος του 2017, ενώ στην Ευρωζώνη -19 μειώθηκε από 89,1% σε 86,8% (βλ. πιν. 2 ). Συνολικά 15 κράτη μέλη της ΕΕ ανέφεραν λόγο δημόσιου χρέους υψηλότερο από το 60% του ΑΕΠ στο τέλος του 2017: το υψηλότερο από αυτά καταγράφηκε από την Ελλάδα (176,1%), ακολουθούμενη από την Ιταλία (131,2%), την Πορτογαλία (124,8%), το Βέλγιο (103,4%), τη Γαλλία (98,5%) και την Ισπανία (98,1%). Οι χαμηλότεροι λόγοι δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ καταγράφηκαν στην Εσθονία (8,7%), το Λουξεμβούργο (23,0%), τη Βουλγαρία (25,6%), την Τσεχία (34,7%), τη Ρουμανία (35,1%) και τη Δανία (36,1%).

     Στο τέλος του 2017, οι λόγοι δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ αυξήθηκαν για δύο κράτη μέλη της ΕΕ σε σύγκριση με το τέλος του 2016, ενώ ο λόγος αυτός μειώθηκε για 26 κράτη μέλη, κυρίως για την Κύπρο (-9,4 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ) την Μάλτα (-5,4 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ), την Ιρλανδία (-5,0 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ), τις Κάτω Χώρες (-4,9 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ), την Αυστρία (-4,7 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ), τη Σλοβενία (-4,6 εκατοστιαίες μονάδες) και την Πορτογαλία (-4,5 ποσοστιαίες μονάδες). Οι υψηλότερες αυξήσεις των λόγων χρέους προς ΑΕΠ από το τέλος του 2016 έως το τέλος του 2017 παρατηρήθηκαν στο Λουξεμβούργο (2,3 ποσοστιαίες μονάδες) και στη Γαλλία (0,3 ποσοστιαίες μονάδες).

Βιβλιογραφία

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) αριθ. 549/2013 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 21ης Μαΐου 2013 για το ευρωπαϊκό σύστημα εθνικών και περιφερειακών λογαριασμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης https://publications.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/82ec5291-5f8c-4cf5-99a6-c9937d21da57/language-el

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 479/2009 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 25ης Μαΐου 2009 για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου σχετικά με τη διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος το οποίο προσαρτάται στη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32009R0479&from=EL

Eurostat Government finance statistics  https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Government_finance_statistics