Με αφορμή τη δημοσίευση στις 12.12.2017, στην Εφημερίδα του Κράτους (Държавен вестник) με αριθμό φύλλου 99, του νόμου για το προϋπολογισμό της Κρατικής Κοινωνικής Ασφάλισης για το 2018¹ („Закон за бюджета на държавното обществено осигуряване за 2018г.“), στο σημερινό άρθρο θα επικαιροποιήσω την περσινή παρουσίαση του συνταξιοδοτικού συστήματος της Βουλγαρίας²  σχετικά με τις ασφαλιστικές εισφορές για σύνταξη γήρατος και το ύψος της σύνταξης γήρατος, έτσι όπως ισχύουν από 1.1.2018.

1. Ασφαλιστικές εισφορές για σύνταξη γήρατος

      Οι ασφαλιστικές εισφορές αντιστοιχούν σε ένα ποσοστό των ασφαλιστέων αποδοχών και επιμερίζονται μεταξύ του εργοδότη και του ασφαλιζόμενου. Οι εισφορές των δημοσίων (κρατικών) υπαλλήλων που εργάζονται στα σώματα ασφαλείας, των δικαστών, των εισαγγελέων, των ανακριτών, των δικαστικών επιμελητών, των δικαστικών υπαλλήλων και των στρατιωτικών καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ οι αυτοαπασχολούμενοι καταβάλλουν οι ίδιοι εις το ακέραιο το ποσό της εισφοράς τους.

  Οι ασφαλιστικές εισφορές παρακρατούνται επί των καταβεβλημένων, περιλαμβανομένων των δεδουλευμένων και μη εισπραχθέντων, μηνιαίων μισθών. Το μέγιστο μηνιαίο ποσό των ασφαλιστέων αποδοχών σύμφωνα με τον «Νόμο για τον προϋπολογισμό της Κρατικής Κοινωνικής Ασφάλισης (ΚΚΑ) για το  2018», παραμένει στα 2.600 BGN (1.329 ευρώ)³. Οι εισφορές δεν μπορούν να υπολείπονται του ύψους των εισφορών επί των ελάχιστων ασφαλιστέων αποδοχών, όπως αυτές καθορίζονται ανάλογα με τη βασική οικονομική δραστηριότητα και την επαγγελματική κατηγορία σε ετήσια βάση στον Νόμο για τον προϋπολογισμό της ΚΚΑ⁴. Για όσους δεν έχουν οριστεί ελάχιστες ασφαλιστέες αποδοχές, οι εισφορές παρακρατούνται από τον εθνικό ελάχιστο μηνιαίο μισθό  που για το 2018 ανέρχεται σε 510 BGN (261 ευρώ). Οι ελάχιστες μηνιαίες ασφαλιστέες αποδοχές για τους αυτοαπασχολούμενους από το 2018 είναι πλέον σταθερές⁵ και ανέρχονται στα 510 BGN⁶. Οι ελάχιστες μηνιαίες ασφαλιστέες αποδοχές για τους αγρότες και τους καπνοπαραγωγούς για το 2018, ανέρχονται σε 350 BGN (179 ευρώ)⁷.

    Σύμφωνα με άρθρο 6 του «Κώδικα Κοινωνικής Ασφάλισης»⁸ („Кодекс за социално осигуряване“) οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται στο Ταμείο «Συντάξεις» (фонд “Пенсии”) από 1.1.2018 είναι οι εξής: α) Για τους ασφαλισμένους που έχουν γεννηθεί πριν από την 1.1.1960, τα ποσοστά των εισφορών είναι για τους εργαζόμενους της τρίτης κατηγορίας εργασίας⁹ 19,8% (11,02% για τον εργοδότη και 8,78% για τον ασφαλιζόμενο), ενώ για τους εργαζόμενους της δεύτερης και πρώτης κατηγορίας (βαρέα και ανθυγιεινά) 22,8%. β) Για τους ασφαλισμένους που έχουν γεννηθεί μετά την 31η Δεκεμβρίου 1959, τα ποσοστά των εισφορών είναι για τους εργαζόμενους της τρίτης κατηγορίας εργασίας 14,8% (8,22% για τον εργοδότη και 6,58% για τον ασφαλιζόμενο), ενώ για τους εργαζόμενους της δεύτερης και πρώτης κατηγορίας 17,8%.

      Για το Ταμείο «Συντάξεις για άτομα που υπόκεινται στο άρθρο 69» (фонд „Пенсии за лицата по чл. 69″) δηλαδή για τους ασφαλισμένους που υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις, στα σώματα ασφαλείας και στο πυροσβεστικό σώμα  και  έχουν γεννηθεί πριν από την 1.1.1960, το ποσοστό των εισφορών παραμένει στο 60,8%, ενώ για τους γεννηθείς μετά την 31.12.1959 το ποσοστό είναι 55,8%. Οι εισφορές αυτές καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

     Οι ασφαλισμένοι στο ταμείο «Συντάξεις», που έχουν γεννηθεί μετά  την 31η Δεκεμβρίου 1959, υποχρεωτικά ασφαλίζονται και για επικουρική σύνταξη σε  γενικό συνταξιοδοτικό ταμείο. Εξέρεση αποτελούν οι ασφαλισμένοι στην Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών, στην Υπηρεσία πληροφοριών του υπουργείου Άμυνας και στην Κρατική υπηρεσία Εθνικής ασφάλειας. Το ποσοστό των εισφορών  είναι 5% (2,8 για τον εργοδότη και 2,2% για τον εργαζόμενο).

    Οι ασφαλισμένοι, ανεξαρτήτως ηλικίας, που βρίσκονται σε καθεστώς  πρώτης και δεύτερης κατηγορίας εργασία υποχρεωτικά ασφαλίζονται για επικουρική σύνταξη σε  επαγγελματικό συνταξιοδοτικό ταμείο για παροχή πρόωρης σύνταξης. Το ποσό της εισφοράς για την πρώτη κατηγορία εργαζομένων είναι 12% και για τη δεύτερη 7%. Οι εισφορές καλύπτονται πλήρως από τον εργοδότη.

     2. Το ύψος της σύνταξης γήρατος

     Το ύψος της σύνταξης γήρατος δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από ένα σταθερό ποσό και δεν μπορεί να υπερβαίνει ένα ανώτερο όριο. Το ελάχιστο ποσό της σύνταξης γήρατος καθορίζεται σε ετήσια βάση από τον Νόμο για τον προϋπολογισμό της ΚΚΑ¹⁰, και ανέρχεται το 2018, για αυτούς που έχουν θεμελιώσει το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα, σε 200 BGN (102,3 ευρώ) για την περίοδο από 1/1/2018 μέχρι 30/6/2018 και σε 207,60 BGN (106,1 ευρώ) για την περίοδο απο 1/7/2018 μέχρι 31/12/2018. Το μέγιστο ποσό σύνταξης (ισχύει για όλες τις συντάξεις) αντιστοιχεί στο 35% των μέγιστων ασφαλιστέων αποδοχών του προηγούμενου έτους. Το 2017 οι μέγιστες ασφαλιστέες αποδοχές ανέρχονταν σε 2 600 BGN (1 329 ευρώ) και το 2018 η μέγιστη σύνταξη αντιστοιχεί σε 910 BGN (465,3 ευρώ).

     Σύμφωνα με το άρθρο 70, παράγραφος 3, του «Κώδικα», η βάση υπολογισμού για την εκ του νόμου προβλεπόμενη σύνταξη γήρατος προσδιορίζεται μέσω πολλαπλασιασμού των εθνικών μέσων ασφαλιστέων αποδοχών (κατά τους 12 ημερολογιακούς μήνες που προηγούνται της χορήγησης της σύνταξης) επί τον ατομικό συντελεστή του ασφαλισμένου¹¹.

    Οι συντάξεις που χορηγήθηκαν έως την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους επικαιροποιούνται σε ετήσια βάση από την 1η Ιουλίου, με απόφαση του Εποπτικού Συμβουλίου του Εθνικού Ιδρύματος Κοινωνικής Ασφάλισης, μέσω προσαρμογής σε ποσοστό που αντιστοιχεί στο άθροισμα κατά 50% από την αύξηση των εθνικών μέσων ασφαλιστέων αποδοχών και κατά 50% στο δείκτη τιμών καταναλωτή για το προηγούμενο ημερολογιακό έτος. Σε περίπτωση που το ποσοστό αυτό είναι αρνητικός αριθμός, οι συντάξεις δεν επικαιροποιούνται¹².

Σημειώσεις

1. Βλ. ЗАКОН ЗА БЮДЖЕТА НА ДЪРЖАВНОТО ОБЩЕСТВЕНО ОСИГУРЯВАНЕ (ЗБДОО) ЗА 2018г., (обн. ДВ, бр. 99 от 12.12.2017 г., в сила от 1.01.2018 г.)
2. Βλ. Συνταξιοδοτικό σύστημα της Βουλγαρίας. Στο https://petinakis.wordpress.com/2016/12/04
3. Βλ. ЗАКОН ЗА БЮДЖЕТА НА ДЪРЖАВНОТО ОБЩЕСТВЕНО ОСИГУРЯВАНЕ (ЗБДОО) ЗА 2018г., (обн. ДВ, бр. 99 от 12.12.2017 г., в сила от 1.01.2018 г.), άρθρο 9, σημείο 4
4. Βλ. στο ЗБОО ЗА 2018г., Приложение № 1 към чл. 9, т. 1. Минимален осигурителен доход по основни икономически дейности и квалификационни групи професии – 2018 г.
5. Για παράδειγμα το 2017 οι ελάχιστες μηνιαίες ασφαλιστέες αποδοχές για τους αυτοαπασχολούμενους κυμαίνονταν από 460 BGN (235 ευρώ) έως 600 BGN (307 ευρώ), ανάλογα με το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους για το 2015
6. Βλ. ЗБДОО ЗА 2018г., (обн. ДВ, бр. 99 от 12.12.2017 г., в сила от 1.01.2018 г.), άρθρο 9, σημείο 2
7. Βλ. στο ίδιο άρθρο 9, σημείο 3
8. Στη Βουλγαρία, κώδικας που ρυθμίζει της κοινωνικές σχέσεις που σχετίζονται με: 1) Την κρατική κοινωνική ασφάλιση, λόγω: προσωρινής ανικανότητας προς εργασία, μητρότητας, προσωρινής μειωμένης ικανότητας προς εργασία (τοποθέτηση σε άλλη θέση), ανεργίας, αναπηρίας, γήρατος και θανάτου. 2) Την επικουρική κοινωνική ασφάλιση η οποία περιλαμβάνει : α) την υποχρεωτική επικουρική ασφάλιση λόγω γήρατος και θανάτου, β) την εθελοντική επικουρική συνταξιοδοτική ασφάλιση λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου, γ) την εθελοντική επικουρική ασφάλιση λόγω ανεργίας και/ή επαγγελματικής κατάρτισης. (Кодекс за социално осигуряване, άρθρο 1)
9. Στην Βουλγαρία, σύμφωνα με την Οδηγία για την κατηγοριοποίηση της εργασίας λόγω συνταξιοδότησης, όπως αυτή τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Νο 15 στις 15.2.2013 η εργασία χωρίζεται σε τρείς κατηγορίες5. Η πρώτη και η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει κατάλογο με βαρέα και ανθυγιεινά, ενώ η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει τις λοιπές εργασίες που δεν βρίσκονται στον πίνακα της πρώτης και δεύτερης κατηγορίας, χωρίς να τις απαριθμεί. Βλ. НАРЕДБА за категоризиране на труда при пенсиониране Обн. – ДВ, бр. 123 от 23.10.1998 г., в сила от 01.01.2000г
10. Βλ. ЗБДОО ЗА 2018г., (обн. ДВ, бр. 99 от 12.12.2017 г., в сила от 1.01.2018 г.), άρθρο 10
11. Για αυτούς που ενδιαφέρονται να δουν πως υπολογίζεται ο ατομικός συντελεστής να κοιτάξουν στον «Κώδικα». Βλ. Кодекс за социално осигуряване, Κεφάλαιο 6, άρθρο 70, σ. 57- 60
12. Βλ. Кодекс за социално осигуряване, Κεφάλαιο 6, άρθρο 100, σ. 71

Βιβλιογραφία

1. „КОДЕКС ЗА СОЦИАЛНО ОСИГУРЯВАНЕ“ Обн., ДВ, бр. 110 от 17.12.1999 г., в сила от 1.01.2000 г., με τις διαδοχικές τροποποιήσεις και διορθώσεις του με τελευταία αυτή από бр. 99 от 12.12.2017 г., в сила от 1.01.2018 г.. Στο http://www.nssi.bg/images/bg/legislation/Codes/KCO.pdf
2. ЗАКОН ЗА БЮДЖЕТА НА ДЪРЖАВНОТО ОБЩЕСТВЕНО ОСИГУРЯВАНЕ ЗА 2018г. Στο: http://dv.parliament.bg/DVWeb/showMaterialDV.jsp;jsessionid=6602AD1AF4EFE6732EF06A0133763991?idMat=1204
3. НАРЕДБА за категоризиране на труда при пенсиониране Обн. – ДВ, бр. 123 от 23.10.1998 г., в сила от 01.01.2000г. nap.bg/document%3Fid%3D1460+&cd=1&hl=bg&ct=clnk&gl=bg&client=firefox-b
4. НАРЕДБА ЗА ЕЛЕМЕНТИТЕ НА ВЪЗНАГРАЖДЕНИЕТО И ЗА ДОХОДИТЕ, ВЪРХУ КОИТО СЕ ПРАВЯТ ОСИГУРИТЕЛНИ ВНОСКИ, в сила от 01.01.2000 г. Στο: http://www.nap.bg/page?id=575

Αυτή η εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές .