Στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), υπάρχει ένα μεθοδολογικό πλαίσιο βασισμένο σε κοινά πρότυπα, ορισμούς, ταξινομήσεις και κανόνες λογιστικής που χρησιμοποιείται για την κατάρτιση των στατιστικών σε συγκρίσιμη βάση, σχετικά με την κοινωνική προστασία στα κράτη μέλη της Ένωσης. Πρόκειται για το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ολοκληρωμένων Στατιστικών Κοινωνικής Προστασίας (The European System of integrated Social Protection Statistics,  στο εξής ESSPROS). Η κύρια νομοθετική πράξη του ESSPROS είναι ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 458/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Απριλίου 2007, καθώς και ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 10/2008 της Επιτροπής της 8ης Ιανουαρίου 2008, και ο Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 263/2011 της Επιτροπής της 17ης Μαρτίου 2011. Σύμφωνα λοιπόν με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 458/2007, ως «κοινωνική προστασία» καλούνται όλες οι παρεμβάσεις δημόσιων ή ιδιωτικών φορέων που έχουν ως σκοπό να ανακουφίσουν τα νοικοκυριά και τα άτομα από το φόρτο ενός καθορισμένου συνόλου κινδύνων ή αναγκών, υπό τον όρο ότι δεν χρησιμοποιείται καμία ταυτόχρονη αμοιβαία ρύθμιση ούτε ατομική ρύθμιση. Ο κατάλογος των κινδύνων ή αναγκών που μπορεί να δικαιολογήσουν παρεμβάσεις κοινωνικής προστασίας έχει, κατά συνθήκη, ως εξής: 1) ασθένεια ή/και υγειονομική περίθαλψη∙ 2) αναπηρία∙ 3) γήρας∙ 4) επιζώντες∙ 5) οικογένεια/τέκνα∙  6) ανεργία∙ 7) στέγαση ∙ 8) κοινωνικός αποκλεισμός που δεν κατατάσσεται αλλού¹.

   Βασική στατιστική μονάδα στο ESSPROS είναι το «σύστημα κοινωνικής προστασίας» (схема за социална защита). Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο σύνολο κανόνων, το οποίο υποστηρίζεται από μία ή περισσότερες θεσμικές μονάδες και το οποίο διέπει τη χορήγηση παροχών κοινωνικής προστασίας και τη χρηματοδότησή τους.

   Στην Βουλγαρία τα συστήματα κοινωνικής προστασίας είναι τα κάτωθι: 1) Ταμείο «Συντάξεων» (фонд “Пенсии”). 2) Ταμείο «Συντάξεις που δεν σχετίζονται με την εργασιακή δραστηριότητα» (фонд “Пенсии несвързани с трудова дейност”). 3) Ταμείο «Εργατικό ατύχημα και επαγγελματική ασθένεια» (фонд “Трудова злополука и професионална болест”). 4) Ταμείο «Γενική ασφάλιση ασθένειας και μητρότητας»  (фонд “Общо заболяване и майчинство”). 5) Ταμείο Ανεργίας (фонд “Безработица”). 6) Ταμείο Συντάξεων Δασκάλων (Учителски пенсионен фонд). 7) Συνταξιοδοτικά ταμεία Επαγγελματιών (Професионални пенсионни фондове). 8) Γενικά συνταξιοδοτικά ταμεία (Универсални пенсионни фондове). 9) Εθνικό ταμείο ασφάλισης Υγείας (Национална здравна каса). 10) Επικουρικό ταμείο ασφάλισης Υγείας  (Допълнително здравно осигуряване). 11) Υγειονομική περίθαλψη άμεσα χρηματοδοτούμενη από την κυβέρνηση (Здравни грижи пряко финансирани от държавата). 12) Βοήθεια σε οικογένειες με παιδιά και προστασία τέκνων (Подпомагане на семейства с деца и закрила на детето). 13) Κοινωνική ενίσχυση (βλ. Социално подпомагане). 14) Κοινωνική Ένταξη των Ατόμων με Αναπηρία (Социална интеграция на хората с увреждания) 15) Ενεργά μέτρα προώθησης της απασχόλησης (Активни мерки за насърчаване на заетостта). 16) Κοινωνικές Υποτροφίες για μαθητές και φοιτητές (Социални стипендии за ученици и студенти). 17) Παροχή Κοινωνικών υπηρεσιών από τους δήμους (Социални услуги извършвани от общините). 18) Παροχές κοινωνικής πρόνοιας και κοινωνικές παροχές που καταβάλονται από τον εργοδότη (Социални помощи и обезщетения изплащани от работодателя).

   Γενικεύοντας θα λέγαμε ότι  η κοινωνική προστασία στην Βουλγαρία υποδιαιρείται σε 3 επιμέρους πεδία: την υγεία που ρυθμίζεται με τον Νόμο για την ασφάλιση υγείας (Закон за здравното осигуряване), την κοινωνική ασφάλιση που ρυθμίζεται με τον «Κώδικα κοινωνικής ασφάλισης» („Кодекс за социално осигуряване“), και την κοινωνική πρόνοια που ρυθμίζεται με τον Νόμο για την κοινωνική πρόνοια (Закон за социално подпомагане).

   Μέσα από μία σειρά δημοσιεύσεων θα προσπαθήσω να σας παρουσιάσω τα τρία παραπάνω πεδία.

Σημειώσεις:

1. Βλ. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 458/2007 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑÏΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 25ης Απριλίου 2007, άρθρο 2, σ. 1
2. Βλ. НСИ, Описание на схемите за социална защита

Βιβλιογραφία:

1. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 458/2007 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑÏΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 25ης Απριλίου 2007 σχετικά με το ευρωπαϊκό σύστημα ολοκληρωμένων στατιστικών κοινωνικής προστασίας (Esspros), άρθρο 2, σ.1 Στο: http://www.kysoa.org.cy/kysoa/userfiles/file/nomothesies/kanonismoi/PDF/6_458_2007.pdf
2. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 10/2008 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 8ης Ιανουαρίου 2008 για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 458/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με το ευρωπαϊκό σύστημα ολοκληρωμένων στατιστικών κοινωνικής προστασίας (ESSPROS) όσον αφορά τους ορισμούς, τις λεπτομερείς ταξινομήσεις και την επικαιροποίηση των κανόνων διάδοσης για το κεντρικό σύστημα του ESSPROS και για το τμήμα που αφορά τους δικαιούχους συνταξιοδότησης. Στο: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32008R0010&from=EL
3. Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 263/2011 της Επιτροπής, της 17ης Μαρτίου 2011, για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 458/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το ευρωπαϊκό σύστημα ολοκληρωμένων στατιστικών κοινωνικής προστασίας (Esspros) όσον αφορά την έναρξη πλήρους συλλογής στοιχείων για το τμήμα του Esspros που αφορά τις καθαρές παροχές κοινωνικής προστασίας. Στο: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=OJ:L:2011:071:FULL&from=EL
4. Национален статистически институт (НСИ). МЕТОДОЛОГИЯ. ЕВРОПЕЙСКА СИСТЕМА ЗА ИНТЕГРИРАНА СТАТИСТИКА НА СОЦИАЛНАТА ЗАЩИТА. Στο: http://www.nsi.bg/sites/default/files/files/metadata/Social_1_Methodology.pdf
5. Национален статистически институт (НСИ). Описание на схемите за социална защита. Στο: http://www.nsi.bg/bg/content/4075/%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B8/%D1%81%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0-%D0%B7%D0%B0%D1%89%D0%B8%D1%82%D0%B0

Αυτό το εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές .